De match loopt naar het einde en je staat achter. Wat doe je? Probeer je het voorzichtig en hou je de schade beperkt, of ga je nog een keer met de kop door de muur? Dat is het dilemma waar zowel Alexey Shirov als Jan Timman vandaag voor stond. Hun oplossingen waren verschillend.
Shirov nam, na een openingsvariant waarin hij niet veel bereikte, waarschijnlijk het wijste besluit: hij ging in op een geforceerde remise. Maar dit was heel onkarakteristiek voor de grote vechtjas uit Riga, en hij was er zelf ook zichtbaar ongelukkig mee.
Shirov - Giri
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pf3 d5 4.Pc3 Lb4 5.e3
Wijkt af van 5.Lg5 uit de derde partij.
5...0–0 6.Ld3 c5 7.0–0 dxc4 8.Lxc4 cxd4 9.exd4 b6 10.Lg5 Lb7 11.Pe5
Een vrij directe aanpak. Andere plannen zijn 11.Tc1, 11.De2 of 11.Te1.
11...Lxc3 12.bxc3 Pbd7
Hier dacht Shirov lang na of hij in zou gaan op de bekende remise-afwikkeling die volgt.
13.Pxd7
Het alternatief is 13.De2, wat natuurlijk vaak gespeeld is. Maar Shirov zag er geen heil in. “Het heeft geen zin dit te proberen tegen een tegenstander die zo goed voorbereid is. Ik zag geen enkele manier om hem voor problemen te stellen. Het is een probleem van voorbereiding geweest, deze hele match. Op cruciale momenten had ik steeds het gevoel dat ik tegen hem alleen maar risico loop als ik afwijk. Ik schaam me hier behoorlijk voor. Ik hoop dat we er in de laatste ronde nog een leuke partij van kunnen maken.”
De resterende zetten waren:
13...Dxd7 14.Lxf6 gxf6 15.d5 Lxd5
15...exd5? 16.Ld3 is erg gevaarlijk, zoals bekend.
16.Dg4+ Kh8 17.Dh4 Lxc4
Shirov hoopte nog even op 17...Dd8 18.Tfd1 Tc8 19.La6 Txc3 (19...Tg8 20.Lxc8! Txg2+ 21.Kf1 – dit is waarom wit de f-toren naar d1 speelde op zet 18) 20.Ld3 en nu wint wit de kwaliteit omdat 20...f5 niet gaat vanwege 21.Dd4+. Maar er was natuurlijk geen enkele reden voor Giri om op dit soort scenario’s in te gaan.
18.Dxf6+ Kg8 19.Dg5+ Kh8 ½–½
Matchwinner Anish Giri legde het als volgt uit: “We bluften allebei. Hij hoopte dat ik niet op deze variant in zou gaan. Ik kon me de variant niet precies herinneren, maar zag het wel tijdens de partij. In het algemeen lijkt Alexey niet zo goed voorbereid te zijn. In zijn toptijd kon hij dat compenseren met zijn ideeën achter het bord, nu is dat veel moeilijker geworden tegen spelers die gebruik maken van een sterke computer.”
Foto: Peter Doggers
Jan Timman koos dus voor de andere optie: met de kop door de muur.
Timman - Jobava
1.d4 e6 2.Pf3 c5 3.e4
Misschien waren beide spelers verrast zich nu in het Siciliaans te bevinden. In ieder geval dacht Jobava hier lang na.
3...cxd4 4.Pxd4 a6 5.Pc3 b5 6.Ld3 Lb7 7.0–0 Pc6 8.Pxc6 Lxc6 9.De2 Pe7
De meekijkende Shirov vertrouwde de paardmanoeuvre naar g6 niet helemaal.
10.Le3 Dc8!?
En dit veroorzaakte gefronste wenkbrauwen bij Anish Giri. Wat is het zwarte plan? Jobava wilde 11...d5 doorzetten en daartoe zijn dame van de d-lijn afhalen.
Een alternatief was 10...b4 11.Pb1. Timman verhindert dit nu.
11.a3 d5!?
Als wit nu twee keer ruilt op d5 staat de dame weer goed op c8. Maar Timman komt nu met een minstens zo opmerkelijk idee:
12.f3?!
Creatief, maar volgens Giri kon dit niet goed zijn: “Na 12.Ld4 of ook 12.Lc5 of een toren naar d1 staat wit prima.”
12...dxe4 13.fxe4 Pg6 14.Tad1
14.Ld4!? ziet er interessant uit. Mogelijk vertrouwde Timman 14...e5 niet.
14.a4 b4 15.Pd5 werkt ook niet: zwart speelt gewoon 15...exd5 16.exd5 Lxd5 en kan de loper er op e6 tussen zetten indien nodig.
14...Le7 15.Dh5 Dc7 16.Ld4 0–0 17.Tf3 h6
18.Txf7!?
Mogelijk vond Timman 18.Tdf1 Tad8 19.Le3 De5 te langzaam. In ieder geval was er weer iets te genieten voor het publiek. Maar de consensus was al snel dat Timman te ver was gegaan.
18...Txf7 19.Dxg6 Td8
19...Dd6 20.Le2 Le8 was ook mogelijk, maar dat ziet er niet helemaal lekker uit. Shirov stelde 19...Lf6 voor. Jobava was bang voor 20.e5, maar na 20...Lxe5 21.Pe2 Tf6 22.Dh7+ Kf7 heeft wit geen voortzetting van de aanval.
20.Pd5!
De enige manier om er nog iets van te maken – en spectaculair natuurlijk.
20...Lxd5
Niet 20...exd5? 21.e5! en nu heeft wit een winnende aanval na 21...Kf8 22.Dh7 Lxa3 23.e6 Df4 24.Lb6.
21.exd5 Lc5 22.c3
22.dxe6 Lxd4+ 23.Kh1 Tf4 is winnend voor zwart.
22...Txd5 23.Dxe6 Lxd4+ 24.cxd4 Dd6 25.Lf5!?
Artisticiteit in het schaakspel, dat is Timman wel toevertrouwd. De pogingen 25.Lh7+ Kf8 26.Dc8+ Dd8 en 25.De3 leiden tot weinig.
25...g6!
Maar op deze manier blijft zwart toch een kwaliteit voor. Wit moest de dames ruilen en kreeg in het eindspel geen kans meer.
Een tamelijk abrupt einde van beide matches. In ieder geval kunnen de spelers er morgen vol tegenaan, en laten we met Alexey Shirov hopen dat dat nog een aantrekkelijke laatste ronde oplevert.
