Weer twee remises, en weer zeker geen saaie. Ditmaal kwamen de ‘runners-up’ Jan Timman en Alexey Shirov aanzienlijk beter gehumeurd de speelzaal uit dan twee dagen geleden. Timman had snel voordeel gekregen met zwart en dwong Jobava tot subtiel verdedigingsspel – wat lukte. Het elegante verdedigingsspel in de andere partij kwam van Shirov, die met een sensationele reddingscombinatie tegen Anish Giri een nieuw drama wist te voorkomen.
Timman sprak van een ‘hard en interessant gevecht’. Nog steeds staat hij een punt achter, maar op Chess24 staken Jan Gustafsson en Paco Vallejo hem een hart onder de riem: “Behalve die ene verliespartij ben jij steeds aan het roer geweest.” Timman heeft wel eerder achter gestaan in matches. “Tegen Portisch won ik de laatste twee partijen. Dat lijkt me nu wat veel gevraagd, maar als ik het gelijk kan trekken ben ik al tevreden.”
Vandaag bleek in ieder geval opnieuw dat Timman zich goed had voorbereid op zijn wispelturige tegenstander.
Jobava - Timman
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 Lc5 4.c3 Pf6 5.d4 exd4 6.e5 d5 7.Le2
Een specialiteitje van Jobava, die het onder meer al eens tegen Karjakin speelde. Timman had het dit jaar tegen Naiditsch. In plaats van het gangbare 7...Pe4 kwam Timman hier met een interessant nieuwtje:
7...d3!?
Als wit die neemt is het prima voor zwart:
8.exf6
8.Lxd3 Pg4! 9.0–0 0–0 (9...Pcxe5!?) 10.Lf4 Te8! 11.De2?! (11.Lb5) 11...f6 en wit is in de problemen.
8...dxe2 9.Dxe2+ Kf8
9...Le6 10.fxg7 Tg8 11.Lg5 is gespeeld in twee vrij obscure partijen in 2013, maar Timman noemde de tekstzet ‘gedwongen’. Zwart verloor overigens in beide genoemde partijen.
10.b4
Een do-or-die zet waar Timman geen rekening mee gehouden had. Commentator Cor van Wijgerden vond het een ‘hele gekke zet’: “Activiteit is goed, maar je moet ook rekening houden met kwetsbaarheid.” Jobava zei achteraf: “Ik was ‘over-the-board’ aan het spelen. Misschien was dit fout en had ik 10.Lg5 moeten doen.”
10...Ld6
10...Lb6? 11.b5 Pa5 12.La3+ Kg8 (12...c5 13.bxc6+ Kg8 14.Le7 Dc7 is nodig, maar ook goed voor wit) 13.Le7 Dd7 14.fxg7 Kxg7 15.De5+ loopt mat.
11.b5 Pa5 12.Lg5
12...De8
Volgens Van Wijgerden was er niks mis met 12...gxf6 13.Lh6+ Kg8 gevolgd door ...Lf8, maar Timman noemde deze lijn “heel onplezierig. Wit heeft heel goede compensatie voor de pion.” Na dameruil daarentegen heeft zwart een prettig eindspel.
13.Dxe8+ Kxe8 14.fxg7 Tg8 15.Lf6 Le7 16.Lxe7
Op 16.Le5 is 16...a6! nog sterker dan 16...c6 gevolgd door ...f7–f6, want na 17.Lxc7 axb5 dreigt er iets op b3, dus pion g7 gaat eraf.
16...Kxe7 17.Pbd2 a6 18.a4 Txg7 19.0–0 Lh3
Kijk aan. Zou Shirov dit hebben gezien?
20.Tfe1+ Kd6 21.g3 f6 22.Pd4 Te7
23.Ted1
Het is begrijpelijk dat Jobava met de zwarte koning in het centrum alle torens op het bord wil houden, maar nu krijgt zwart het initiatief. 23.Txe7 Kxe7 24.Pe2 was ongeveer gelijk.
23...c5!
Verbetert zijn eigen structuur en verslechtert die van wit.
24.bxc6 bxc6 25.Tab1 Kc7 26.Pc2 Lf5 27.Tb2 Ld3
27...Lxc2 28.Txc2 Tb8 was achteraf mogelijk beter, volgens Timman, “maar ik wilde het gecompliceerd houden”.
28.Pb4 Le2 29.Te1 Tae8 30.Kg2 Kd6?!
Niet de beste volgens Timman. “Ik had hier verschillende andere mogelijkheden, bijvoorbeeld 30...f5 of eerst; 30...Pb7.”
31.Pc2 Ld3 32.Pe3 Pb7
33.Tb4!
Een erg sterke manoeuvre volgens Timman, waarmee wit de zaak onder controle houdt.
33...Pc5 34.Tf4 Kc7 35.Txf6 Pxa4 36.Pb3 Le4+
Direct 36...Pxc3? 37.Tc1 kost materiaal.
37.Kg1
Dit noemde Timman een kritiek moment. Wit kon ook 37.Kh3 spelen, maar wat komt er dan op 37...Te6 ?
37...Pxc3 38.Pd4 Pb5 39.Pxc6 Te6 40.Txe6 Txe6 41.Pb4
41...d4
Achteraf werd gevonden dat 41...Kb7! zwart hier nog goede mogelijkheden bood. Wit heeft geen schaakjes en kan niet op d5 nemen vanwege de penning over de e-lijn. Er kan volgen: 42.Ta1 Pc3 met de bedoeling 43...Tb6 en torenruil, waarna de zwarte a-pion de grootste vijand is van de witte paarden. Hierna sijpelt het naar remise.
42.Pc4 Pc3 43.f3 a5 44.Pxa5 Tb6 45.fxe4 Txb4 46.e5 d3 47.Tc1 d2 48.Txc3+ Kb6 49.Td3 Tb1+ 50.Kg2 d1D 51.Txd1 Txd1 52.Pc4+ Kc5 53.Pe3 Td2+ 54.Kh3 Te2 ½–½
Foto: Peter Doggers
Shirov ging opnieuw in op de 6.Dc2-Slaviër waarmee hij twee ronden geleden zo hard tegen de lamp was gelopen. Hij had dus weer iets gevonden, maar daar zei hij natuurlijk niets over. Giri week af, en al snel stond de Let weer op het verkeerde been.
Giri - Shirov
1.d4 d5 2.c4 c6 3.Pc3 Pf6 4.e3 e6 5.Pf3 Pbd7 6.Dc2 Ld6 7.Ld3 0–0 8.0–0 dxc4 9.Lxc4 b5 10.Le2 Lb7 11.Td1 Dc7 12.Ld2
“Maar nu was ik al vergeten wat ik hier moest doen”, zei Shirov, “want ik had dit twee jaar geleden voor het laatst bestudeerd. Maar ik denk dat mijn volgende zet de slechtst denkbare was.”
12...Tfe8
12...a6 13.e4 e5 was volgens Giri de betere volgorde. “Gezien het matchverloop had ik al wel gehoopt dat hij het zo zou spelen. Dat geeft me net de gelegenheid tot de truc op zet 15.”
13.Tac1 a6 14.e4
Tegen Chess24 zei de Let: “Nu is het geforceerd strategisch slecht voor zwart. Niet zo leuk als je twee punten achter staat.”
14...e5 15.Pd5!
15...Dd8
Na 15...Pxd5 16.exd5 exd4 17.dxc6 Txe2 18.cxb7 Dxb7 19.Pxd4 vertrouwde Shirov de stelling niet. Zwart zal zich moeten terugtrekken met bv. 19...Tee8 20.Pf5 Lf8, en 20.Dc6 Dxc6 21.Pxc6 Pe5 22.Le3 Lc7 is misschien ook nog speelbaar.
16.Pxf6+ Dxf6 17.Lc3
Giri: “Ik had hier wel andere mogelijkheden.” Bijvoorbeeld 17.Lg5 Dg6 18.h4 h6. Nu heeft wit de mogelijkheid 19.h5! want op 19...Dxh5 komt 20.dxe5 Pxe5 21.Pxe5 Dxg5 22.Pxf7! met enig voordeel.
17...Tad8 18.g3
Mooie zet, vond Cor van Wijgerden in de commentaarzaal. Het paard lonkt naar f5 en de witte loper kan naar g4.
18...c5 19.d5 c4
Snel gespeeld. Giri wilde zijn tegenstander wel even in de penning zetten (Lh3 tegen Pd7), maar meende achteraf dat direct 20.b3 misschien beter was.
20.La5 Tc8
Direct 20...Tb8 lijkt handiger, maar Shirov meende dat dit wit teveel kansen gaf op de damevleugel.
21.Ph4 g6 22.Lg4 De7 23.Dd2 Tb8 24.Lxd7 Dxd7
25.b3
Giri opteerde achteraf voor 25.Lb4 Lxb4 26.Dxb4. Een bezwaar kan zijn dat zwart actief kan reageren met 26...a5. “Maar na 26...Tbc8 kan het ook weer hetzelfde worden als in de partij”, zei Shirov.
25...cxb3 26.axb3 Tbc8
“Ik heb naar 26...De7 gekeken”, zei Shirov, “maar ik dacht dat dat te langzaam was. Misschien was dat toch beter.”
27.Lb4
Het algemene idee is dat wit na het ruilen van de zwartveldige lopers b3-b4 speelt, waarna zijn paard volkomen superieur is aan de zwarte loper.
27...Txc1 28.Txc1 Tc8 29.Txc8+ Lxc8 30.Lxd6 Dxd6 31.Dc3
Dit stuit op een briljante redding. 31.Pf3 viel te overwegen. Dan wilde Shirov 31...Lg4! proberen. Er kan volgen: 32.Kg2 f5 33.Dc3 fxe4 34.Pxe5 Ld1!? en de dame op d6 verdedigt de zwarte koning voldoende.
31...Lh3!!
Waar kennen we dat veld toch van?
32.b4
Nu was op 32.Pf3 Da3 gepland, bijvoorbeeld 33.Pg5 b4 34.De1 Ld7 en de opmars van de a-pion geeft zwart voldoende tegenkansen.
32...a5! 33.bxa5 b4 34.Dc6
34...Dd8!
Shirov: “Ik zag dat het geplande 34...Db8 na 35.a6 een groot probleem was voor zwart. Gelukkig vond ik de tekstzet net op tijd. Ik voelde wel intuïtief aan dat ik iets moest hebben met die loper op h3.”
35.a6 Da5
De pointe. Wegens de matdreiging op de onderste rij moet wit nu eeuwig schaak geven, want ook na 36.f4 overleeft de witte koning de aanval niet.
36.De8+ Kg7 37.Dxe5+ Kg8 38.De8+ Kg7 39.De5+ Kg8 40.De8+ Kg7 ½–½
Na deze uitslag analyseerden de twee nog lang na in de catacomben, wat tegenwoordig zeldzaam is. “Ik ben nog van de oude stempel en ik vind dat leuk”, zei Shirov. “Gelukkig Anish ook.” Deze zei; “Het is altijd interessant om te weten wat je tegenstander tijdens de partij heeft gedacht.”
Foto: Peter Doggers
